Pure Proof-of-Stake Nedir?

Algorand ‘ın kullandığı protokol olan Pure Proof-of-Stake(PPoS)’e değinmeden önce sırasıyla Proof-of-Work(PoW)’e, Proof-of-Stake(PoS)’e ve ardından da birbirleri ile aralarındaki farklardan ve faydalardan bahsedeceğiz. Öncelikle protokol olarak nitelendirdiğimiz bu sistemler fikir birliği mekanizması veya algoritma olarak da isimlendirilir. Bu protokoller sayesinde blockchain’de işlemlerin üçüncü taraf gerekmeden hızlıca onaylanması sağlanır.

Proof-of-Work (PoW) Nedir?

Bitcoin’in ve Ethereum(ETH 2.0 a kadar)’un başını çektiği PoW protokolü katılımcılarının ağa dahil olabilmesi için emek harcamalarını yani iş yapmalarını gerektirir. Bu iş tam olarakta madenciliktir. Katılımcılar ileri düzey cryptographic (kriptografik) şifreleri işlemciler ile çözerek yapılan transferleri onaylar ve kaydeder. Kaydedilen bu veriler halka açık olarak kaydedilir ve herkesin görebileceği işlemlerdir. Ancak işlem hızlarının düşük olması ve yoğunluk yaşandığında artan komisyon ücretleri sebebiyle Proof-of-Work mükemmelikten biraz uzak.

Proof-of-Stake (PoS) Nedir?

Proof-of-Stake’te ise iş yapmak yerine katılımcılar sahip oldukları tokenları stake ederek birer doğrulayıcı(validator) olurlar ve bunun karşılığında stake ettiği miktar ile doğru orantılı olarak ödül alır.

Bir de gelin bu iki protokolün rekabetini birlikte inceleyelim.

Proof-of-Stake (PoS) vs Proof-of-Work (PoW)

Bitcoin ve Ethereum’un kullandığı algoritma olan Proof-of-Work son zamanlarda özellikle de DeFi furyasında ETH ağında sıkışıklığa ve komisyon ücretlerinin inanılmaz derecede artmasına sebep oldu.

Bunun yanında Proof-of-Work %51 saldırısına gayet müsait bu nedenle kullanımı da girecek azalmakta. Proof-of-Stake ise çok daha güvenli olmasının yanı sıra hiçbir madencilik teçhizatına ihtiyaç duymaksızın, elektrik harcamaksızın yalnızca stake ederek ödül kazanılmasına olanak sağlar. Ancak Proof-of-Stake de belirtilen stake yani kilitleme süreleri de Proof-of-Stake in dezavantajlarından biri. Bu sürelerde stake ettiğiniz tokenlar tamamen kilitli kalır ve stake süresi bitene kadar da kilit açılamaz. Bu da ani fiyat hareketlerinden faydalanamamanıza veya zarar etmenize sebep olabilir. İşte tam da burada Algorand’ın kullandığı Pure Proof-of-Stake (PPoS) devreye giriyor.

Algorand, Pure Proof of Stake (PPoS) protokolünü kullanıyor ve bu protokol her kullanıcının yeni blok seçiminde etkisi olmasını sağlar. Bu etki token miktarı ile doğru orantılıdır. Kullanıcılar blok keşiflerinde ve tekliflerinde rastgele ve gizlice seçilir. Tüm aktif kullanıcılar keşif, oylama ve tekliflerde katılım hakkına sahiptir. Bir kullanıcının seçilme olasılığı, tekliflerinin ve oylarının ağırlığı sahip olduğu pay miktarı ile doğru orantılıdır.

Algorand’ın PPoS algoritması, tüm ekonominin güvenliğini küçük bir alt kümenin doğruluğuna değil ekonominin çoğunluğunun doğruluğuna bağlar. Paranın çoğunluğu doğru ellerde olduğunda sistem güvenlidir. Diğer protokollerde ekonominin küçük bir grup tüm ekonominin güvenliğini belirler ve bu sebeple birkaç kullanıcıdan oluşan bu grup bütün kullanıcıların işlem yapmasına mani olabilir. Algorand’da, paranın küçük bir kısmına sahip olan bir grubun tüm sisteme zarar vermesi imkansızdır. Eğer bir grup paranın çoğunluğuna sahip olursa paranın alım gücü düşer ve bu da doğal olarak paranın değerinin düşmesine sebep olur. Bu nedenle çoğunluğa sahip oldukları için zarar ederler ve bu hareket de pek mantıklı olmaz.

Algorand, her tur için blok önermek üzere kullanıcıları seçmek için kriptografik sıralama kullanır. Blokzincire bir blok önerildiğinde bu teklifi oylamak için bir seçmen grubu(komite) belirlenir. Yalnızca oyların büyük çoğunluğu doğru katılımcılardan geldiği taktirde blok onaylanır.

• Blok Teklifi: Hesaplar ağa yeni bloklar önerir
• Soft(Yumuşak) Oy: Komite teklifleri oylar ve bire indirir
• Oyu Onayla: Bloğu onayı için ayrı bir komite oylama yapar
• Her düğüm, blok için bir sertifika alır ve bu deftere kaydedilir
• Yeni tur başlatılır ve blok önerenler ve seçmenlerle süreç yeniden başlar

Son olarak ödül sistemine değinecek olursak da Pure Proof-of-Stake de stake yaparak varlıklarınızı belirli süreler boyunca kilitlemenize gerek yoktur. Sürekli olarak size getiri sağlar ve bu getiri elinizde bulunduğunuz miktar arttıkça artmaya devam eder.

Elimden geldiğince PPoS başta olmak üzere algoritmaları anlatmaya çalıştım. Umarım benim gibi sizin için de faydalı bir yazı olmuştur.

Originally published at https://kriptokoin.com on August 31, 2020.